C Programlama Dersi - II

Bloodshed Dev-C++​

Okuyucularımızın bir kısmı, Bloodshed Dev-C++'in kullanımıyla ilgili çeşitli sorunlar yaşamış. Programı nasıl kullanabileceğinize dair ufak bir açıklamayla yazımıza başlamak yerinde olacaktır. ( Bu bölüm C derleyicisi olmayanlara yardımcı olmak için yazılmıştır. Eğer hâli hazırda bir derleyiciniz varsa ve sorunsuz kullanıyorsanız, "Değişken nedir? Tanımı nasıl yapılır?" bölümünden devam edebilirsiniz. )

Dev-C++ kullanımı oldukça basit bir program. Bloodshed Dev-C++ web sitesinin Download kısmından Dev-C++'i indirebilirsiniz. Dilerseniz bu bağlantıya tıklayarak yüklemeniz de mümkün. ( Zaman içinde bağlantı adresi çalışmayabilir. ) Programı başarıyla indirip kurarsanız, geriye yapacak fazla bir şey kalmıyor.

Program menülerinden, File -> New-> Source File yaparak yeni bir kaynak dosyası açın. ( Ctrl + N ile de aynı işlemi yapabilirsiniz. ) Aşağıdaki kodu deneme amacıyla, açtığınız dosyaya yazın:

#include<stdio.h>
int main( void )
{
// Hello World yazar.
printf( "Hello World" );
// Sizden herhangi bir giriş bekler.
// Böylece program çalışıp, kapanmaz.
getchar( );
return 0;
}

File -> Save As sekmesiyle, yazdığınız dosyayı kaydedin. ( Ctrl + S ile de kaydedebilirsiniz. ) Dosyanın adını verdikten sonra sonuna .c yazın. Örneğin deneme.c gibi...

Execute -> Compile sekmesine tıklayın. ( Kısayol olarak Ctrl + F9'u kullanabilirsiniz. ) Artık programınız derlendi ve çalışmaya hazır. Execute -> Run ile programınızı çalıştırın. ( Ctrl + F10'u da deneyebilirsiniz. ) Ekrana "Hello World" yazacaktır.

Eğer yazdığınız kodu tek seferde derleyip, çalıştırmak isterseniz, Execute -> Compile & Run yolunu izleyin. ( Bu işlemin kısayol tuşu, F9'dur. )

Yazdığınız kodu nereye kaydederseniz, orada sonu .exe ile biten çalıştırılabilir program dosyası oluşacaktır. Örneğin C:\Belgelerim klasörüne deneme.c şeklinde bir dosya kaydedip, F9'a bastığınızda, deneme.c'nin bulunduğu klasörde deneme.exe diye bir dosya oluşur. Oluşan bu dosyayı istediğiniz yere taşıyabilir, dilediğiniz gibi çalıştırabilirsiniz.

Değişken nedir? Tanımı nasıl yapılır?​

Değişkenler, girdiğimiz değerleri alan veya programın çalışmasıyla bazı değerlerin atandığı, veri tutucularıdır. Değişken tanımlamaysa, gelecek veya girilecek verilerin ne olduğuna bağlı olarak, değişken tipinin belirlenmesidir. Yani a isimli bir değişkeniniz varsa ve buna tamsayı bir değer atamak istiyorsanız, a değişkenini tamsayı olarak tanıtmanız gerekir. Keza, a'ya girilecek değer eğer bir karakter veya virgüllü sayı olsaydı, değişken tipinizin ona göre olması gerekirdi. Sanırım bir örnekle açıklamak daha iyi olacaktır.

#include<stdio.h>
int main( void )
{
int a;
a = 25;
printf("a sayısı %d",a);
return 0;
}

Şimdi yukarıdaki programı anlamaya çalışalım. En baş satıra, int a -int, İngilizce de integer'ın kısaltmasıdır- dedik. Bunun anlamı, tamsayı tipinde, a isimli bir değişkenim var demektir. a=25 ise, a değişkenine 25 değerini ata anlamına geliyor. Yani, a artık 25 sayısını içinde taşımaktadır. Onu bir yerlerde kullandığınız zaman program, a'nın değeri olan 25'i işleme alacaktır. printf(); fonksiyonunun içersine yazdığımız %d ise, ekranda tamsayı bir değişken değeri gözükecek anlamındadır. Çift tırnaktan sonra koyacağımız a değeri ise, görüntülenecek değişkenin a olduğunu belirtir. Yalnız dikkat etmeniz gereken, çift tırnaktan sonra, virgül koyup sonra değişkenin adını yazdığımızdır. Daha gelişmiş bir örnek yaparsak;

#include<stdio.h>
int main( void )
{
int a;
int b;
int toplam;
a = 25;
b = 18;
toplam = a + b;
printf("a sayısı %d ve b sayısı %d, Toplamı %d.\n", a, b, toplam);
return 0;
}

Bu programın ekran çıktısı şöyle olur; a sayısı 25 ve b sayısı 18, Toplamı 43. Yazdığımız bu programda, a, sonra b, üçüncü olarakta toplam ismiyle 3 adet tamsayı değişken tanıttık. Daha sonra a'ya 25, b'ye 18 değerlerini atadık. Sonraki satırdaysa, a ile b'nin değerlerini toplayarak, toplam ismindeki değişkenimizin içersine atadık. Ekrana yazdırma kısmı ise şöyle oldu: üç tane %d koyduk ve çift tırnağı kapattıktan sonra, ekranda gözükme sırasına göre, değişkenlerimizin adını yazdık. printf(); fonksiyonu içersinde kullanılan %d'nin anlamı, bir tamsayı değişkenin ekranda görüntüleneceğidir. Değişkenlerin yazılma sırasındaki olaya gelince, hangisini önce görmek istiyorsak onu başa koyar sonra virgül koyup, diğer değişkenleri yazarız. Yani önce a değerinin gözükmesini istediğimiz için a, sonra b değerinin gözükmesi için b, ve en sonda toplam değerinin gözükmesi için toplam yazdık.

Bu arada belirtmekte fayda var, elimizdeki 3 tamsayı değişkeni, her seferinde int yazıp, belirtmek zorunda değiliz. int a,b,toplam; yazarsakta aynı işlemi tek satırda yapabiliriz.

Şimdi, elimizdeki programı bir adım öteye taşıyalım:

#include<stdio.h>
int main( void )
{
int saat;
float ucret, toplam_ucret;
char bas_harf;
printf("Çalışanın baş harfini giriniz> ");
scanf("%c",&bas_harf);
printf("Çalışma saatini giriniz> ");
scanf("%d",&saat);
printf("Saat ücretini giriniz> ");
scanf("%f",&ucret);
toplam_ucret = saat * ucret;
printf("%c başharfli çalışanın, alacağı ücret: %f\n",bas_harf,toplam_ucret);
return 0;
}